Ptaki szponiaste występujące w Polsce. Poznaj ich zwyczaje, dowiedz się więcej.

    

Fot. Ornitolog Szczecin | Pustułka latająca nad miastem.

Do ptaków szponiastych należy około 290 gatunków. Na obszarze Polski stwierdzono gniazdowanie 20 gatunków ptaków szponiastych. Populacje większości z nich są silnie rozrzedzone, a w przypadku 3 gatunków (błotniak zbożowy, orzełek i raróg) notowane są jedynie pojedyncze, nieregularne przypadki lęgów. Masowe zabijanie oraz stosowanie toksycznych środków ochrony roślin wpłynęło na drastyczny spadek liczebności ptaków. Obecnie wszystkie szponiaste objęte są ścisłą ochroną gatunkową.

Jakie ptaki szponiaste występują w Polsce?

1. Z rodziny Jastrzębiowate Accipitridae:

• Trzmielojad Pernis apivorus
• Kania czarna Milvus migrans
• Kania ruda Milvus molvus
• Bielik Haliaeetus albicilla
• Gadożer Circaetus gallicus
• Błotniak stawowy Circus aeruginosus
• Błotniak zbożowy Circus cyaneus
• Błotniak łąkowy Circus pygargus
• Jastrząb Accipiter gentilis
• Krogulec Accipiter nisus
• Myszołów Buteo buteo
• Orlik krzykliwy Aquila pomarina
• Orlik grubodzioby Aquila clanga
• Orzeł przedni Aquila chrysaetos
• Orzełek Aquila pennata

Fot. Ornitolog Szczecin | Pustułki na wierzy Ośrodka Kultury. Wieże i wysokie budynki to miejsca chętnie wybierane przez pustułki do zakładania gniazd i wyprowadzania lęgów.

2. Z Rodziny Sokołowate Falconidae:

• Pustułka Falco tinnunculus
• Kobuz Falco subbuteo
• Raróg Falco cherrug
• Sokół wędrowny Falco peregrinus

3. Z rodziny Rybołowy Pandionidae:

• Rybołów Pandion haliaetus

Jak rozpoznać rybołowa?

Rybołów jest jednym z najrzadszych gatunków ptaków szponiastych w Polsce. Populacja w naszym kraju szacowana jest obecnie na 27 par. 

Długość ciała wynosi ok. 60 cm, a rozpiętość skrzydeł niebagatelne 150–170 cm. Rybołowy występują w lasach z jeziorami, stawami rybnymi i innymi sztucznymi zbiornikami wodnymi. Jak sama nazwa wskazuje, rybołowy żywią się rybami. Ubarwienie wierzchniej strony ciała jest ciemno brązowe, bądź czarniawe, natomiast spodnia strona jest biała z harakterystycznymi ciemnymi plamami na nadgarstkach. Lotki skrzydeł są prążkowane. Rybołów ma białą głowę z charakterystyczną ciemną przepaską przechodzącą od dzioba i oko, aż do karku. 

Główną przyczyną wpływającą przez ostatnie lata na spadek liczebności rybołowa jest nielegalny odstrzał ptaków na terenie stawów rybnych. Kolejnym istotnym czynnikiem ograniczającym liczebność populacji rybołowa jest brak odpowiednio okazałych (starych) i ukształtowanych drzew do założenia gniazda.

Fot. Ornitolog Szczecin | Para pustułek przy gnieździe zlokalizowanym na wieży.

7 cech charakterystycznych dla szponiastych

1. Prowadzą dzienny tryb życia
2. Mają ostre szpony oraz silny, haczykowaty zagięty dziób
3. Precyzyjny wzrok
4. Posiadają zróżnicowaną wielkość 
5. Samica często większa jest od samca (dymorfizm płciowy)
6. Kolor upierzenia to zazwyczaj szary, brązowy, bądź czarny
7. Pisklęta po przyjściu na świat są pokryte puchem i zazwyczaj mają otwarte oczy (gniazdowniki niewłaściwe). Długo przebywają w gnieździe pod opieką swych rodziców.